فعال شدن طرح مکانیسم ماشه بن بست غرب

به گزارش خبرنگار زمان آنلاین، در پی تشدید فشارهای بین‌المللی و رفتارهای اخیر طرف‌های غربی در قبال برجام، ۶۰ تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ارائه تذکری جدی به وزیر امور خارجه، خواستار خروج ایران از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) و عدم مشارکت در مذاکرات پیشنهادی آمریکا و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شدند. این درخواست، نشان‌دهنده رویکردی قاطعانه از سوی قوه مقننه در واکنش به تحولات اخیر است و می‌تواند فصل جدیدی در دیپلماسی هسته‌ای کشور باشد. در همین راستا، تحلیلگران سیاسی نیز با بررسی ابعاد مختلف این موضوع، به ارزیابی پیامدهای احتمالی چنین تصمیمی می‌پردازند و نقش بازیگران کلیدی در این صحنه پیچیده را مورد بررسی قرار می‌دهند.

در این زمینه محمدرضا احمدی‌سنگر، نماینده مردم شهرستان‌های رشت و خمام در مجلس شورای اسلامی، به همراه ۵۹ تن از نمایندگان مجلس، از سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در خواست خروج از معاهده NPT را داشتند. این نماینده مجلس تاکید می کند؛ جمهوری اسلامی ایران باید با توجه به رفتارها و فشارهای اخیر طرف‌های غربی، از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج شود. از طرفی نمایندگان مجلس نیز هشدار داده‌اند که کشور نباید در مذاکرات پیشنهادی آمریکا و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شرکت کند. اما در همین راستا دکتر علیرضا تقوی نیا تحلیلگر سیاسی با تاکید بر اینکه، آنچه می‌تواند معادلات را تغییر دهد، موضع چین و روسیه است که صراحتاً اعلام کرده‌اند مکانیزم ماشه را قبول ندارند و اجرا نخواهند کرد،می گوید؛ این موضع نشان‌دهنده برداشت حقوقی روسیه و چین مبنی بر عدم صلاحیت اروپایی‌ها برای اعمال مکانیزم ماشه است، البته، کشورهای متعددی وجود دارند که این دیدگاه را نداشته و از مکانیزم ماشه تبعیت خواهند کرد، که این خود منشأ تنش‌های جدیدی بین شرق و غرب عالم خواهد شد. وی ادامه می دهد؛نکته قابل توجه، صحبت‌های اخیر رئیس جمهور چین است که خود را در زمره کشورهای “جنوب جهانی” طبقه‌بندی کرده است و این بدان معناست که ایشان خود را متمایز از کشورهای شمالی و در مقابل غرب می‌بینند و نمایانگر درک چینی‌ها از تحولات بین‌المللی و جایگاه خود در نظام جهانی است. تقوی نیا ضمن اشاره به تذکر نمایندگان مجلس به عراقچی وزیر امور خارجه مبنی بر خروج ایران از معاهده NPT،یادآور می شود؛ فضا برای خروج از NPT مساعد است و مسئولان در حال انجام رایزنی‌های نهایی هستند، در صورت عدم یافتن راه‌حلی دیگر، گزینه خروج از NPT نیز مطرح بوده و مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این تحلیلگر سیاسی خاطرنشان می کند؛اگر امکان لغو مکانیزم ماشه با حداقل امتیازات فراهم شود، امری مثبت تلقی شده و مورد حمایت قرار خواهد گرفت. لغو کامل به معنای پایان دادن به شش قطعنامه قبلی است که نکته بدی محسوب نمی‌شود، اما غربی‌ها تمایلی به بازی‌های “برد-برد” ندارند؛ همانطور که در برجام، ایران را متضرر ساختند و ادعای برد-برد بودن آن، خلاف واقع بود. این تحلیلگر مسائل سیاسی تاکید می کند؛پیشنهاد اروپایی‌ها مبنی بر اعلام مکان‌های غنی‌سازی و انجام بازرسی‌ها، صرفاً برای تمدید شش ماهه مکانیزم ماشه است؛ به عبارت دیگر، آن‌ها قصد دارند این مسئله را به صورت موقت حل کنند، اروپایی‌ها از این فرصت چشم‌پوشی نخواهند کرد و تصور اینکه آن‌ها از این اهرم فشار دست بردارند، اشتباه است، بدون تردید اگر مکانیزم ماشه جزئی از برجام نبود، اروپا و آمریکا نیز برجام را امضا نمی‌کردند، دلیل امضای برجام، وجود همین مکانیزم ماشه بود تا همواره این اهرم فشار بالای سر ایران باقی بماند و بتوانند به سرعت قطعنامه‌ها را علیه کشورمان بازگردانند./

در مجموع، می‌توان گفت که؛ وضعیت کنونی پرونده هسته‌ای ایران و برجام، وارد مرحله حساسی شده است، در حالی که نمایندگان مجلس بر ضرورت خروج از NPT تأکید دارند و آن را پاسخی به فشارهای غرب می‌دانند، تحلیلگران سیاسی نیز با اشاره به موضع چین و روسیه و اهمیت لغو مکانیسم ماشه، پیچیدگی‌های این تصمیم را آشکار می‌سازند. آنچه مسلم است، غرب تمایلی به بازی‌های “برد-برد” ندارد و مکانیسم ماشه را اهرم فشاری مهم برای خود می‌داند،اما در چنین شرایطی،بدون تردید هرگونه تصمیم‌گیری در خصوص NPT و مذاکرات آتی، نیازمند در نظر گرفتن تمامی جوانب و منافع ملی کشور است.