زمان در گفت وگویی علل خروج نخبگان از کشور را بررسی کرد:
استفاده از ظرفیت نخبگان مسیر توسعه یافتگی کشور
دکتر شهاب زاده: جوانان و نخبگان اصلی ترین عوامل رشد و توسعه جامعه محسوب می شوند و کمبود این سرمایه های ملی برای کشور ما که در حال توسعه است فرایند رشد را به تاخیر می اندازد.
به گزارش محبوبه بیدکی خبرنگار سرویس اجتماعی زمان، دکتر سید جعفر شهاب زاده عضو هیئت علمی و استاد دانشگاه قزوین با بیان اینکه کشورهای مهاجر پذیر بازار کار را برای جذب منابع انسانی پر رونق می کنند، گفت: فرایند مهاجرت متاسفانه این روزها بازار گرمی دارد و طبیعتا باعث جذب سرمایه های انسانی به کشورهای مختلف می شود. جوانان به منظور اقامت دائم و یا موقت و به دلایل مختلفی همچون عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی اقامت در کشورهای دیگر را انتخاب می کنند،البته اینگونه مهاجرت ها به اشکال مختلف و گوناگونی از جمله مهاجرت دائمی نیروی کار متخصص و یا نیروی کار مبتدی کارآمد به کشورهای پیشرفته و توسعه یافته رخ می دهد و بدیهی است که کشورهای اروپایی بازار کار را برای جذب چنین نیروهایی پررونق کرده اند. وی در مورد نقش مهم نخبگان در رشد و پیشرفت کشورهای در حال توسعه، تاکید کرد: نخبگان و متخصصان نقش مهمی در رشد و پیشرفت کشورهای در حال توسعه دارند،از سویی دیگر کشورهای توسعه یافته نیز در جذب نیروهای متخصص و کار نقش محوری و کلیدی را ایفا می کنند،متاسفانه هنگامی که جوامع در حال توسعه از نخبگان متخصص و یا نیروی کار خالی می‌شود نه تنها فرایند توسعه در آن کشور متوقف می ماند، بلکه ثبات جامعه در حال توسعه نیز به خطر می‌افتد.
این استاد دانشگاه با انتقاد از نادیده گرفتن صَرف منابع کشور توسط برخی از متخصصان نخبه،تصریح کرد:بدیهی است که سهم قابل توجهی از منابع کشور صَرف آموزش نیروی انسانی و جوان می شود که زمان بهره برداری از این نیروی متخصص، آنان با مهاجرت از کشور خارج شده و خسارات جبران ناپذیری را متوجه کشور می کنند. وی در ادامه با اشاره به اصلی ترین عوامل رشد و توسعه در کشور، یادآور شد:جوانان و نخبگان اصلی ترین عوامل رشد و توسعه هر جامعه ای محسوب می شوند،کمبود این سرمایه های ملی برای کشور ما که در حال توسعه است فرایند رشد را به تاخیر می اندازد،بنابراین شناسایی علل مهاجرت جوانان می تواند در پیشگیری از خروج آنان و همچنین افزایش ضریب ماندگاری آنها موثر باشد. شهاب زاده با اشاره به علل و انگیزه جوانان برای مهاجرت اظهار داشت:برای اینکه علل و انگیزه جوانان را از مهاجرت به خوبی درک کنیم در ابتدا باید انگیزه های مهاجرت آنان ریشه یابی شود،بدیهی است که تجزیه و تحلیل کارشناسانه مشکلات اقتصادی،اجتماعی و بعضا فرهنگی آنان، کمک بزرگی به مسئولان برای رفع این معضل در کشور خواهد بود. وی با بیان اینکه باید نگاه بازدارنده در قبال مهاجرت متخصصان داشته باشیم، اظهار داشت:قطعا مسئولان باید نگاهی مبتنی بر بازدارندگی در قبال مهاجرت متخصصان داشته باشند و بی تردید بازگشت متخصصان به کشور در قالب بازگشت کارآفرینانه باید در دستور کار مسئولان قرار گیرد،چرا که جوانان این سرمایه های ملی گرانبها با در اختیار داشتن امکانات نقشی اثرگذار در پیشرفت کشور دارند که نمی توان آنان را نادیده گرفت.
عضو هیئت علمی دانشگاه قزوین با انتقاد از افزایش آمار مهاجرت نخبگان، افزود:سالانه دولت مبالغ زیادی را برای دانشجویان و نخبگان هزینه می کند که این مبلغ اعتباری بالغ بر ۲۰۰ میلیون تومان برآورد شده است، انتظار می رود که دانشجویان و متخصصان نخبه پس از فارغ التحصیلی از تخصص خود برای رشد،توسعه و پیشرفت کشور استفاده کنند. این استاد دانشگاه با تاکید بر دستیابی به توسعه پایدار در کشور،گفت:بی تردید برای دستیابی به توسعه پایدار که یک هدف بلندمدت برای کشور است نیازمند نیروی انسانی متخصص در کنار استفاده از تکنولوژی به روز دنیا هستیم و باید فرصت های ناشی از امکان مهاجرت آنان را شناسایی کنیم تا جهت پیشگیری از آن اقدامات لازم لحاظ شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه قزوین با بیان اینکا اتخاذ سیاست های کلان و استفاده از ظرفیت های جوانان باعث ایجاد انگیزه در آنان می شود، عنوان کرد:البته توجه به این نکته ضروری است که مهاجرت پدیده ای پیچیده است و تحت تأثیر عوامل متعددی رخ می دهد و راهکارهای متفاوتی را می توان برای رفع این مشکل در نظر گرفت،یکی از این راهکارها اتخاذ سیاست های کلان جهت استفاده هر چه بیشتر از توان و ظرفیت متخصصان در این شرایط است که با برنامه ریزی بلند مدت و مستمر می توان انگیزه آنان را برای ماندن در کشور دوچندان کرد،چرا که ایجاد انگیزه قوی برای ماندگاری متخصصان و نخبگان در کشورهای خود مهم ترین سیاست بلندمدت و اساسی جهت پیشگیری از مهاجرت گسترده این سرمایه های ملی و انسانی است. شهاب زاده در پایان با بیان اینکه توسعه همه جانبه کشور اقدامی مهم برای ماندگاری نخبگان است، خاطرنشان کرد:توسعه همه جانبه سیاسی،اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی در کشور اقدامی مهم در راستای رفع این مشکل است،به نظر می رسد پیشرفت روز افزون در کشور زمینه را برای بروز و ظهور استعدادهای نخبگان و برخورداری از منزلت و شان اجتماعی آنان فراهم می کند که امید می رود مسئولان دلسوز نظام با طرح و برنامه ای مدون پای کار بیایند و از این سرمایه های ملی حفاظت کنند.
Mojgan.bidaki88gmail.com
