آماری که با سخنان وزیر مطابقت ندارد!
الهام آمرکاشی
روز یکشنبه، سیزدهم شهریورماه جاری، درحالی یوسف نوری- وزیر آموزش و پرورش کشور مطرح کرد: «کمبود معلم برای مهر وجود ندارد»؛ که در این روز، معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع آموزش و پرورش استان همدان، از کمبود بیش از ۵۰۰۰ نیروی انسانی در آموزش و پرورش استان خبر داده است!
این مهم درحالی طی ماه‌های گذشته تا کنون از سوی قریب به اکثریت مدیران آموزش و پرورش استان‌های کشور عنوان شده است که به گفتۀ یوسف نوری، «براساس گزارش ساماندهی نیروی انسانی در عموم استان‌ها کمبود معلم وجود ندارد، «کسری معلم در تعداد اندکی از استان‌ها وجود داشت» که روش‌های تأمین هم از طریق اضافه تدریس همکاران شاغل و نیروهای خرید خدماتی ما است و اگر هم نیاز باشد، «برای کلاس‌های بی معلم نیرو جذب می‌شود». سخنان فوق و بندِ صریحِ «اگر نیاز باشد»؛ درحالی مندرج است که به گواه آمار، تناقض آشکار در سخنان وزیر و اعداد و ارقام مذکور در این راستا وجود دارد:
– بیست و چهارم اردیبهشت‌ماه جاری، مدیرکل آموزش و پرورش استان البرز با اشاره به ساماندهی فضاهای آموزشی و نیروی انسانی برای سال تحصیلی جدید گفت: هفت هزار نیروی انسانی برای اول مهرماه سال جاری در این استان کم داریم.
– سوم خردادماه جاری، مدیرکل آموزش و پرورش استان بوشهر در گفت‌وگو با تسنیم، بیان کرد: اکنون استان بوشهر با کمبود یک‌هزار و ۵۰۰ معلم مواجه است.
– ششم تیرماه جاری، مدیرکل آموزش و پرورش استان اردبیل در همایش اعضای مجمع خیرین مدرسه‌ساز استان، با بیان اینکه ۷۰۰ نفر از معلمان استان اردبیل امسال به کسوت بازنشستگی نائل شدند، گفت: این اداره کل امسال در مقاطع مختلف تحصیلی با کمبود معلم مواجه است.
– چهارم مردادماه جاری، مدیرکل آموزش و پرورش اصفهان خبر داد: این اداره کل هم‌اکنون با کمبود ۱۶ هزار و ۵۰۰ نفر نیرو مواجه است که بخشی از آن به کاشان مربوط می‌شود.
– بیست و چهارم مردادماه جاری، مدیر آموزش و پرورش تربت‌حیدریه در جمع خبرنگاران، عنوان کرد: مدارس این شهرستان در مهرماه امسال با کمبود ۵۴۳ معلم در مقطع ابتدایی و متوسطه مواجه است.
– هفتم شهریورماه جاری، مدیر آموزش و پرورش نیشابور در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، بیان کرد: در سال تحصیلی جدید، آموزش و پرورش نیشابور با کمبود ۴۸ درصدی معلم مواجه است.
و موارد متعدد دیگر -ازجمله؛ کمبود ۳۰ درصدی معلم در چهارمحال و بختیاری، کمبود ۱۶ هزار معلم برای سال تحصیلی در استان فارس، کمبود معلم در خراسان جنوبی، کمبود ۲۳ هزار معلم در خراسان رضوی، کمبود معلم در مناطق محروم گناباد و عناوین مکرر دراین زمینه- اگرچه زنگ‌خطر آسیب آموزشی را به صدا درآورده که کادربندیِ صریحِ «عدم کمبود معلم» از سوی وزیر مربوط در این امر، می‌تواند بیانگر مبحث جدی برای بیان دو موضوع باشد:
۱- خبر عدم کمبود معلم از زبان وزیر، با توجه به آمار کسر معلم در این زمینه؛ نشانگر سرعتِ جذب معلم در سراسر کشور، طی ماه‌های گذشته تا کنون است؟ یا ۲- آمار مذکور، حکایت از درد نهفتۀ آموزش کشور دارد که وزیر آموزش و پرورش نیز از این مهم، بی‌اطلاع است!
گزارشات متعدد در این راستا اگرچه صراحتاً بر کمبود و کسر معلم در کشور اشاره دارد که کمبود معلم، به عنوان معضل جدیِ آموزشی در بازه زمانیِ کنونی -بعد از دوسال پاندمی کرونا و آموزش از راه دور- محسوب می‌شود و با توجه به هفته‌های پایانیِ تعطیلات تابستان و آغاز فرایند آموزشی کشور که قرار است از دوم مهرماه جاری تمام مدارس به صورت حضوری بازگشایی شوند؛ عدم تأمین و جذب معلم در یکایک استان‌های کشور، می‌تواند لطمۀ دوم آموزشی بعد از ویروس کرونا برای دانش‌آموزان به شمار آید. و درحالی رفع آسیب موجود، به حیات مجدد آموزش می‌انجامد که به گفتۀ احمدحسین فلاحی- عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، آماری که از سوی آموزش و پرورش برای موضوع کمبود معلم ارائه می‌شود، متفاوت از آن چیزی است که ما در واقعیت می‌بینیم. طبق برآوردهای ما کمبود معلم در آموزش و پرورش از ۲۳۰ تا ۲۶۰ هزار نفر است، از طرف دیگر آموزش و پرورش تعداد قابل توجهی نیروی پشتیبانی کم دارد که مجموعاً کل کمبود نیروهای آموزش و پرورش به ۳۱۰ هزار نفر می‌رسد. به اعتقاد عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، «راه‌حل این موضوع در دست وزارت آموزش و پرورش است، آموزش و پرورش باید آیین‌نامه بومی‌گزینی را اصلاح کند، زیرا این بومی‌گزینی ممانعتی برای جذب افرادی شده که می‌خواهند در شهرهای مختلف از جمله سیستان و بلوچستان کار کنند. مطالبه از آموزش و پرورش برای اصلاح این رویه است تا به نوعی کمبود معلم در کشور مرتفع شود».
با رصد اجمالی در این زمینه و با توجه به فضای مشخص در آموزش کشور که با بحرانِ کسر و کمبود معلم مواجه است، باید منتظر بود و دید با تمرکز بر عقب‌ماندگی بسیاری از دانش‌آموزان در دروس پایه و نیاز و ضرورت حضور معلمان به تعداد کافی در مدارس کشور، وزارت آموزش و پرورش برای تأمین معلم بعد از دوسال پاندمی کرونا و آموزش از راه دور، ضرب‌الاجل جذب معلم را در دستور کار قرار خواهد داد و مدارس کشور شاهد عدم کمبود معلم در اکثریت استان‌ها خواهد بود یا همچنان کمبود معلم، معضل آموزش در سال جاری قلمداد خواهد شد!
elhamamerkashi@ymail.com
