تغییر ساختار آموزش؛ از مردمی‌سازی تا مهارت محوری

به گزارش خبرنگار پارلمانی زمان آنلاین، فرشاد ابراهیم‌پور نورآبادی نماینده مجلس شورای اسلامی پیرامون مهارت محوری در محیط‌ های آکادمیک و دانشگاهی، گفت: دانشگاه، به عنوان بستری برای آرامش، علم‌آموزی و گفت‌وگوی سازنده، نیازمند توجه ویژه به مقوله امنیت است، اما نباید فراموش کرد که دانشگاه ها، نیازمند یک زیست‌بوم تربیتی، فرهنگی و اجتماعی هماهنگ هستند که دانشجو در آن، احساس تعلق و مسئولیت کند. نماینده مردم ایذه، باغ‌ملک، دزپارت و صیدون در مجلس دوازدهم تاکید کرد: بازبینی دقیق‌تر سیاست‌های فرهنگی، اجتماعی و امنیتی پیرامون دانشگاه‌ها ضروری است و از طرفی باید بر تقویت مهارت‌های گفت‌وگو، حل‌مسأله و سواد رسانه‌ای دانشجویان تأکید ویژه داشت، تا فضاهای مجازی به بستر تهییج و تحریک آنان تبدیل نشوند. نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات ادامه داد: ما نیازمند هم‌افزایی میان دانشگاه، خانواده و رسانه هستیم تا محیط علمی کشور را امن، پویا و الهام‌بخش نگاه داریم. اصلاح و بازنگری جدی در نگاه‌مان به امنیت فرهنگی دانشگاه ها را باید در اولویت قرار دهیم. وی با بیان اینکه در بسیاری از کشورهای موفق، تأمین انضباط در دانشگاه‌ها فقط با تنبیه نیست، بلکه ترکیبی از آموزش، پایش و واکنش هوشمندانه است، یادآورشد: ما هم می‌توانیم با یک مدل سه‌لایه پیشگیرانه، مانند آموزش رفتاری و فرهنگی، با برگزاری دوره‌های اجباری مهارت گفت‌وگو، سواد فضای مجازی و کنترل هیجانات، رصد فعال رفتارها، حضور روان‌شناس، شرکت اجباری در دوره‌ها یا خدمات اجتماعی دانشگاهی، امنیت و آرامش را در محیط‌های علمی تقویت کنیم. این نماینده مجلس همچنین در مورد مهاجرت نخبگان به خارج از کشور، گفت: نخست اینکه باید در صحت عدد ۹۰ درصدی که درباره تمایل به مهاجرت بیان شده، تأمل کرد، این آمار اغلب از نظرسنجی‌های محدود و در شرایط خاص روانی یا اقتصادی گرفته می‌شود که تعمیم‌پذیری آن به کل نیروی انسانی یا جامعه علمی کشور محل تردید است. ابراهیم‌پور با تاکید براینکه مطالعات میدانی دقیق‌تر و مبتنی بر روش‌شناسی علمی، نرخ تمایل به مهاجرت را به‌مراتب پایین‌تر از این عدد نشان داده‌اند، ادامه داد: نباید با اتکا به یک عدد پرهیاهو، زمینه یأس یا ناامیدی عمومی را فراهم کنیم، اگرچه دغدغه مهاجرت نیروی انسانی به‌ویژه در میان نخبگان وجود دارد، اما مسئله صرفاً آموزشی یا اقتصادی نیست، بلکه به ترکیبی از عوامل فرهنگی، مدیریتی، احساس بی‌افقی و عدم مشارکت در تصمیم‌سازی‌ها بازمی‌گردد. وی در مورد اقدامات موثر در شرایط فعلی، تاکید کرد: ما باید به جای واکنش‌های احساسی، سیاست‌های عملی برای افزایش امید اجتماعی، بهبود وضعیت معیشت، ارتقای منزلت اجتماعی معلمان و اساتید، و ایجاد فضای باز برای اظهارنظر علمی و نقش‌آفرینی نخبگان پیاده کنیم. نظام آموزشی ما باید از حالت سلسله‌مراتبی و متمرکز خارج شود و در مسیر «مردمی‌سازی، مهارتی‌سازی، و آینده‌سازی» حرکت کند. نایب رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات در مجلس دوازدهم اظهار داشت: اهداف کوتاه‌مدت از‌جمله اجرای برنامه‌های تشویقی برای ماندگاری نخبگان در کشور باید از طریق پروژه‌های فناورانه و تأمین حمایت مالی و معنوی از ایده‌های نو، تقویت ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه برای ملموس‌تر شدن آینده شغلی فارغ‌التحصیلان، تجدید ساختار نظام آموزشی به‌گونه‌ای که در آن مشارکت والدین، معلمان، و بدنه علمی کشور به رسمیت شناخته شود و اعتمادسازی در سیاست‌گذاری‌ها با پرهیز از تصمیمات ناگهانی و فاقد پشتوانه کارشناسی صورت گیرد. ابراهیم‌پور با بیان اینکه مهاجرت نیروی انسانی پدیده‌ای جهانی است و صرفاً به ایران محدودنمی‌شود، خاطرنشان کرد: ما باید نظام آموزشی امیدآفرین و مشارکت‌محور بسازیم، نه صرفاً یک نظام آموزشی حافظه‌محور و پرمهاجرت که بسیاری از کشورها با آن مواجه‌ هستند، اما تفاوت در این است که برخی با سیاست‌های درست، مهاجرت را به «چرخش نخبگان» تبدیل کرده‌اند، نه «فرار نخبگان»، راهکار موثر این است که به‌جای تمرکز بر جلوگیری مطلق از مهاجرت، زمینه مشارکت، امید، و بازگشت نخبگان فراهم شود. نائب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات تا‌کید کرد: مهاجرت نخبگان زمانی نگران‌کننده است که ناشی از ناامیدی، بی‌افقی یا احساس بی‌اثر بودن باشد. با اصلاح نظام آموزشی، ارتقاء منزلت نیروی انسانی، و پیوند زدن آموزش به آینده شغلی، می‌توان این پدیده را از تهدید به فرصت تبدیل کرد.