عضوهیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با زمان مطرح کرد:
کاهش جمعیت جوان تهدیدی برای کشور
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی: جامعه ایرانی هنوز خانواده محور است و خانواده از قداست خاصی برخوردار می باشد، باید موانع ازدواج را برطرف کرد تا با افزایش فرزنداوری و رشد جمعیت جامعه را از این معضل نجات دهیم.
به گزارش خبرنگار اجتماعی زمان- محبوبه بیدکی، دکتر محسن حبیبی عضو هیئت علمی و استاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با خبرنگار زمان، با اشاره به معضل کاهش جمعیت جوان کشور گفت: معضل کاهش جمعیت جوان در کشور بشدت جامعه ما را تهدید می کند، در حالی که با رفع برخی از موانع اقتصادی می توانیم جامعه ای روبه رشد و پیشرفت داشته باشیم و کشور ما در سطح جهانی دارای جایگاه مناسبی شود. عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه تاکید کرد: کشور ما در مقاطع علمی، تکنولوژی و موضوعات مرتبط با سیاسی، منطقه ای و نظامی بسیار خوب درخشیده، بدیهی است که در موضوعات دیگر نیز به شرط داشتن نیروی جوان، کارآمد و فعال جامعه می تواند حرف اول را بزند. وی در ادامه تصریح کرد: با روند رو به کاهش رشد جمعیت در دهه های ۶۰، ۷۰ و حتی دهه ۸۰ بر اساس سیاست های دولت های قبل، متاسفانه امروز کشور با کاهش نگران کننده جمعیت جوان روبرو است و در آینده نه چندان دور ایران به کشوری کهنسال تبدیل می شود که در هرم جمعیتی خود افراد ۴۰ تا ۵۰ سال جامعه ایرانی را تشکیل می دهند. این استاد دانشگاه با اشاره به توقف رشد نیروی جوان در جامعه افزود:با کاهش جمعیت نیروی کارجوان و خلاق بخش کمتری را در بر می گیرد که باعث توقف رشد لازم در جامعه می شود و تهدید بزرگی برای کشور به حساب می آید.در حال حاضر بیش از ۱۲ سال است که متخصصان ،مسئولان و متولیان امر کاملا جدی به موضوع کاهش جمعیت پرداخته اند.امروز در شرایطی هستیم که با ایجاد مشوق های اقتصادی، فرهنگی و تبلیغاتی باید کشور را به نوعی از این شرایط نجات دهیم. وی در ادامه با بیان اینکه برای افزایش جمعیت جوان در کشور راه طولانی در پیش داریم، افزود: اگر جمعیت کشوری رو به کهنسالی برود، بخش عظیمی از منابع برای مراقبت از افرادی استفاده می شود که در چرخه تولید، خلاقیت، رشد و بالندگی نیستند، چرا که خانواده ای وجود ندارد تا فرزندان مسئولیت مراقبت از آنان را برعهده بگیرند. برخی از کشورهای اروپایی نیز با کاهش رشد جمعیت بناچار برای جذب نیروی کار اقدام به پذیرش مهاجرین کردند که با معضلات بسیاری مواجه شدند. عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: اقدام به پذیرش مهاجرین، کشور را با معضل خرده فرهنگ های مختلف مواجه می کند که بافت فرهنگی و جمعیتی را برای یک جامعه رقم می زند،جبران مسئله کاهش جمعیت بسیار سخت به نظر می رسد،راه حلی که در دهه شصت تا اواخر هفتاد انتخاب شد بسیار بغرنج و جبران ناپذیر بود. وی ادامه داد: دولت سازندگی به این نتیجه رسید که با رشد جمعیت کشور دچار کمبود امکانات اجتماعی ،آموزشی،بهداشتی و فرهنگی است و تصمیم به کاهش رشد جمعیت گرفتند که باعث شد هرم جمعیتی به سمت و سوی کهنسالی پیش برود.
دکتر حبیبی با ارائه راهکار در خصوص رشد جمعیت و رفع این معضل تاکید کرد: بنده به عنوان یک متخصص علوم انسانی معتقدم که بزرگترین معضل جمعیتی ما نرم افزاری است، به این معنا که ساختار ذهنی ارزش ها و هنجارهای جامعه تغییر یافته و سبک زندگی فعلی موجب این طرز تفکر شده است. این استاد دانشگاه یادآور شد: باید با فرهنگ سازی ذهنیت ها را تغییر دهیم، بنده می پذیرم که مسائل اقتصادی،مشکل اشتغال و …هست اما تا زمانی که ذهنیت افراد بر فرزند کمتر، زندگی بهتر باشد، خانواده به سمت و سوی جمعیت کمتر پیش می رود. وی اظهار داشت: با اتخاذ برخی از تصمیمات عملی می توانیم تا اندازه ای این معضل را برطرف کنیم، بعنوان مثال، جامعه ما دارای برخی هنجارهای مثبت و منفی است و ازدواج به عنوان یک هنجار مثبت شناخته شده و هنوز حریم خانواده حفظ می شود که می توان از این الگوی مثبت برای حرکت به سمت جمعیت بیشتر اقدام کنیم. ایشان با بیان اینکه از مسئله ای که مورد قبول جامعه است باید گذر کنیم گفت: جامعه ایرانی هنوز خانواده محور است و خانواده از قداست خاصی برخوردار می باشد، باید موانع ازدواج را برطرف کرد تا با افزایش فرزندآوری و رشد جمعیت جامعه را از این معضل نجات دهیم. دکتر حبیبی در مورد سقط جنین و ارتباط آن با کاهش جمعیت گفت:بر اساس آمارها سالیانه در حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار سقط جنین داریم و تعداد بسیار زیادی از این سقط جنین ها در خانواده شکل می گیرد، اگر سیاست خاصی را از جهات مختلف از جمله رسانه ای،فرهنگی و مشاوره ای برای جوانان در نظر بگیریم تا خانواده ها فرزندان خود را نگه دارند این روند به ازدیاد جمعیت کمک قابل توجهی خواهد کرد. وی در ادامه اظهار داشت: بعضی مواقع باید از هنجارهای موجود متناسب با ارزش های دینی استفاده کرد و به سمت تقویت ان و ایجاد رفتار مناسب با آن هنجار حرکت کرد، بعنوان مثال سقط جنین در جامعه یک هنجار منفی محسوب می شود باید از همین نکته استفاده کرد و با استفاده از مسائل مختلفی از جمله پزشکی، دینی، تبلیعات،رسانه های رسمی و ملی و آموزش های مختلف، معضل سقط جنین را بیان کرده و تبعات آن را گوشزد کنیم. این استاد دانشگاه با اشاره به ایجاد شعار در زمینه کاهش جمعیت یادآور شد: متاسفانه دردولت های قبل برای کاهش جمعیت با شعار فرزند کمتر، زندگی بهتر، به موفقیت های مورد نظر خود رسیدند اما بعد از مدتها هنوز دولت های فعلی به شعار مورد نظر برای افزایش جمعیت نرسیدند، بعنوان مثال، اگر از جوانانی که تازه تشکیل خانواده دادند، انتظار فرزندان زیاد داشته باشیم شاید کار سختی بنظربرسد، اما اگر به خانواده ها القاء کنیم یک فرزند بیشتر از هدف گذاری خود داشته باشید، سالانه با رشد چشمگیر فرزنداوری مواجه خواهیم شد. وی تاکید کرد: ایجاد القائات ذهنی برای زوجین مانند عدم فرزندآوری بدلیل وضعیت اقتصادی، باید با کار رسانه ای برطرف شود و کاملا عالمانه و تخصصی با استدلال منطقی این موضوع را برای زوجین تسهیل کنیم، اگر با روند رو به کاهش جمعیت و فرزند کمتر آینده کهنسالی خانواده ها را نشان دهیم، زوجین آگاه تر خواهند شد. دکتر حبیبی در پایان خاطر نشان کرد: تمام دستگاه های کشور اعم از وزارت آموزش و پرورش، آموزش عالی، رسانه های ملی، فضای مجازی، روزنامه ها، خبرگزاری ها، سازمان تبلیغات، حوزه های علمیه باید بطور جدی پای کار بیایند و همچنین دستگاه هایی مانند بانک ها، وزارت تعاون مسکن، شهرسازی و صندوق های بیمه که با معیشت مردم در ارتباط هستند در روند افزایش رشد جمعیت تلاش کنند، از سویی دیگر سازمان بیمه از زوجینی که مشکل ناباروری دارند و متحمل هزینه های سنگین درمانی می شوند، باید حمایت های لازم و اصولی را بعمل آورد.مهم ترین اصل برای تحول مثبت در رشد جمعیت تغییر ساختارهای ذهنی زوجین و فرهنگ سازی مثبت جهت فرزند آوری و افزایش رشد جمعیت است./
mojgan.bidaki88gmail.com