نگرانی از آغاز موج ششم در شیب صعودی!
الهام آمرکاشی
درحالی این روزها اخباری مبنی بر «نگرانی از ورود موج ششم کرونا» در بسیاری از پایگاه‌های خبری بارگذاری می‌شود که به موازات این امر، واکسیناسیون کووید۱۹ در روند افزایشی قرار دارد و جمعیتِ حداکثریِ کشور، حداقل یک دز واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند اما با توجه به گزارش‌های موجود در این زمینه؛ آغاز مدارس به صورت حضوری از ابتدای آبان‌ماه، تعطیلات پایان شهریور و افزایش سفرهای جاده‌ای در هفتۀ گذشته و بازگشت بسیاری از زوار اربعینی به کشور، از جمله موارد قابل اهمیتی است که پیش‌بینیِ ورود به موج ششم کرونا را تقویت کرده است.
با تمرکز به آمار متعدد در این زمینه؛ «اگر می‌خواهیم موج کرونا درکشورمان صعودی نباشد و اپیدمی را نبینیم یا اگر در اپیدمی قرار گرفتیم موج بیماری افقی باشد، باید اقداماتی مثل استفاده از ماسک، رعایت فاصله فیزیکی و پرهیز از حضور در تجمعات و فضاهای بسته و شستن دست‌ها را ۵/۱ برابر بیشتر کنیم، اما متأسفانه این وضع برعکس شده است به طوری که نه تنها افزایش رعایت‌ها را نداشته‌ایم بلکه شاهد کاهش آن در جامعه نیز بوده‌ایم».
در این میان، عدم رعایت حداکثریِ پروتکل‌های اولیه بهداشتی در زمینۀ مهار کووید۱۹ درحالی این روزها، به شدت مخاطره‌آمیز تلقی می‌شود که ورود دستگاه‌های فرهنگی و ایجاد بستری برای افزایش فرهنگ‌های رفتاری در راستای کنترل کووید۱۹، یکی از مؤلفه‌های حائز اشاره در این زمینه است که با توجه به آغاز حساسیت‌های فصلی و شروع آنفلوانزای پاییزی در کنار تب ششم کروناویروس، جامعه به نوعی شاهدِ درگیریِ بیشتر روحی- روانی در قریب به اکثریت افراد اجتماع است و اجرای برنامه‌های فرهنگیِ روتین درجهت مقابله و کنترل اختلالات روانی در این مجرا، قابل تمرکز است.
در این زمینه مسعود یونسیان- متخصص اپیدمیولوژی با اشاره به اینکه اگر نتوانیم جمعیت واکسیناسیون را تا ۶۰ درصد برسانیم، نگران موج ششم هستیم، معتقد است: «موج مثل بازی شطرنج است تا طرف مقابل حرکت نکند، شما نمی‌توانید حرکت خودتان را پیش‌بینی کنید، شعار سازمان جهانی بهداشت خیلی شفاف است اگر می‌خواهید خودتان مبتلا نشوید باید همسایه خودتان را مصون کنید.
به گفتۀ وی؛ در شرایط فعلی هر یک نفر چند نفر را درگیر می‌کند، هر وقت اقدام به کنترل بیماری کردیم هر یک نفر، یک نفر دیگر را درگیر کرده است، به ازای هر یک بیمار باید حداقل ۳۰ تست انجام شود، در حالی است که در کشور ما عمدتاً از ۱۰ نفر افزایش نیافته است، قبل از پیک پنجم به ۱۶ تست در روز رسیده بودیم، از هر دو نفر که تست انجام دادیم یک نفر مبتلا بود. مؤثرترین راه، روش‌های پیشگیری فردی است، باید کاری کنیم که بدون اینکه افراد نیاز به انجام کاری باشند محافظت شوند، کسانی که دو دز واکسن دریافت کردند، متأسفانه جمعیتشان به ۴ درصد هم نرسیده است؛ حدود ۱۰۰ کشور دنیا از نظر نسبت واکسیناسیون از ما بالا‌تر هستند».
و این موارد درحالی به عنوانِ اصول قابل توجه و هشداردهنده محسوب می‌شوند که با رصد گذرا در سطح شهرها و استان‌های متعدد، پیشگیری فردی در پلکان نزولی قرار دارد و اکثریت افراد به زعم این مهم که یک دز واکسن را دریافت کرده‌اند، از رعایتِ حداکثریِ پروتکل‌ها امتناع می‌ورزند و جای خالیِ فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی در این زمینه به شدت قابل مشاهده است.
اگرچه بهرام عین‌الهی- وزیر بهداشت دولت کنونی، پیشگیری و رعایت پروتکل‌های مراقبتی را مهمترین راهکار برای مصون ماندن از کرونا عنوان می‌کند که به گفتۀ وی؛ «برای مهار موج ششم باید بخش عمده‌ای از مردم تا آبان‌ماه واکسینه شوند».
قرار گرفتن واکسیناسیون در مدار سرعتی به موازات تزریق فرهنگ مناسب با اوضاع کروناییِ فعلی، درحالی دوضلع پراهمیت در هرم کنترل کووید۱۹ محسوب می‌شود که به گواهِ آمار متعدد در این زمینه؛ همه‌گیریِ یک بیماری و طولانی شدن زمانِ پاندمی به تدریج در انعکاس و بازتاب رفتارهای غیرطبیعی کمک‌کننده خواهد بود و باعث بروز اختلالات متوالی در شماری از افراد خواهد شد که به اعتقادِ محمد حاتمی- رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور؛ نمی‌توانیم بگوییم به سلامت روان افراد جامعه کاری نداریم و فقط مسئول سلامت جسم مردم هستیم.
حاتمی با اشاره به اینکه عوارض کرونا می‌تواند تبدیل به یک اختلال روانی برحسب زمینۀ فیزیکی افراد شود، معتقد است: افراد ممکن است دچار وسواس، افسردگی، اختلال دوقطبی، اضطراب، اضطراب پانیک، اضطراب اجتماعی، اختلال شخصیت یا حتی اختلالات شدید روانی شوند؛ پس با جامعه‌ای مواجه هستیم که همه افراد به یک شکلی با بیماری و اختلالات روانی درگیر هستند. این را می‌گوییم: سونامی روانی پس از کرونا!
و در حالی به گفتۀ رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، یکی از راهکارهای مناسب برای جلوگیری از این وضعیت و سونامی، شکل‌گیری شوراهای اندیشه‌ورز در دل نهادها، ارگان‌ها و ستاد ملی مقابله با کرونا و… است که توجه براین مهم در کنار روند افزایشیِ واکسیناسیون و تقویت آموزه‌های به‌زیستی و فرهنگ‌سازی برای گذر از شرایط کنونی به بهترین شکل ممکن، از جمله اولویت‌های اجتماعی-فرهنگی در این زمینه است و باید منتظر بود و دید ارگان‌های مربوط در این زمینه با ضرب‌الاجل مشخص آغاز به کار خواهند کرد یا جامعه در گردشِ صعودیِ کرونا و روند افزایشیِ اختلالات روحی-روانی، محدود خواهد شد!
elhamamerkashi@ymail.com
