دیپلماسیِ کلمات، مغفول در دُوَل متوالی؛
قبح‌شکنیِ فعلِ «برود»؛ با کادرچینی‌های متعدد!
الهام آمرکاشی- در زندگی مدنیِ این روزهای اکثریت جوامع، کاربرد بسیاری از واژگان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و با توجه به بارِ معنایی و حقوقی که در هرعبارت نهفته است؛ شمار غالب توجهی از افراد زبده، زیرک و آگاهِ هرجامعه را به استفادۀ صحیح از کلمات ملزم می‌کند و نگاه حقوقی به لغات و عبارات تاحدی موشکافانه است که به اعتبارِ کلام اکثریتِ اهالیِ این فن، جابه‌جایی در بیان یک عبارت یا پس و پیش استفاده‌کردن از یک کلمه می‌تواند برگ برنده یا بازنده را به دست صاحب سخن بسپارد.
در این میان و با توجه به مطالب متعدد در این خصوص، تکرار یک واژه و تمرکز بر عباراتی که بدون حتی بار حقوقی یا مسئولیت مدنی استفاده می‌شوند اما اذهان عمومی به آن حساسیت پیداکرده‌اند؛ این روزها در مرتبۀ خود می‌تواند به تزلزل اعتماد اجتماعیِ افراد نسبت به شرایط جامع و حاکم در جامعه کمک کند و به طور کلی ناامنیِ فکری و خدشۀ ذهنی را در پی داشته باشد. عباراتی که بیان آن‌ها به تکرار و با کادرچینی‌های متعدد از سوی افراد و مقامات متفاوت به قبح‌شکنیِ معنای موجود منتهی می‌گردد و در این میان آنچه به طور نگران‌کننده در دور توالی قرار گرفته؛ تکرارِ فعلِ «برود» از سوی مسئولان و مباشران در دولت‌های مختلف است که به کرات شنیده می‌شود و در نوع خود می‌تواند به‌طور شفاف به از بین‌رفتنِ اعتماد مدنی کمک‌کننده باشد.
حسن روحانی- رئیس جمهور دولت یازدهم و دوازدهم درحالی اندکی پس از انتخاب مجدد در انتخابات۱۳۹۶ در یک سخنرانی، از فعل «برود» به‌طور صریح استفاده کرد که تکرار این عبارت به سایر افراد کابینه و مردم عامی سرایت پیدا کرد.
صحبت‌های روحانی که به صورت شفاف در قبال کارکنانی بیان شد که از میزان حقوق خود نارضایتی داشتند، حاوی چنین عباراتی بود: «برخی کارکنان، اینگونه عنوان می‌کنند که حقوق‌شان به نسبت کاری که انجام می‌دهند، کافی نیست؛ اگر از کار خود رضایت ندارید، چرا آن را انتخاب کردید و اگر کسی راضی نیست می‌تواند «برود» و این حرف کاملاً غلط است که بگوید، حقوق من نسبت به کاری که انجام می‌دهم کم است».
این واژگان درحالی خردِ جمعی را به زیر سؤال می‌برد که مغلطۀ این فعل، در دی‌ماه نودوهشت، توسط زینب ابوطالبی- یکی از مجریان شبکه افق بروز کرد: هرکس از شرایط راضی نیست می‌تواند «برود»!
اگرچه سخنان مجری شبکۀ افق با واکنش حسام‌الدین آشنا نیز مواجه شد و نماینده رئیس جمهوری در شورای نظارت بر سازمان صداوسیما در نامه‌ای خطاب به رئیس این شورا تأکید کرد: «اینجانب در مکاتبات متعدد نسبت به «سیاسی و جناحی‌شدن رسانه‌ای که می‌بایست ملی باشد» و عملکرد غیرحرفه‌ای، سیاست‌زده و همراه با تحلیل‌های مغرضانه برخی مجریان صداوسیما، تذکر داده‌ام» که کاربردِ این واژه از سوی مسئولان متعدد درحال تکرار و انتقال است و درحالی هفته گذشته سیدکاظم موسوی- نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در واکنش به اخبار منتشرشده درباره ممنوعیت ورود آلات موسیقی مطرح کرد: «ورود آلات موسیقی به کشور به صلاح نیست چون کشور ما جمهوری اسلامی است» که به اعتقاد وی: آلات موسیقی جزء کالای اساسی نیست که ما ورودش را الزامی بدانیم. عینک آفتابی و یا آلات موسیقی باشد یا نباشد هیچ تفاوتی در زندگی مردم ایجاد نمی‌کند. افرادی که به دنبال آلات موسیقی یا امیال شخصی خودشان هستند، کشورهای دیگر هستند، می‌توانند از ایران بروند»!
سخنان موسوی از هفته گذشته تا کنون، درحالی با بازتاب‌های متعدد از سوی افراد جامعه مواجه شده است که محمد دلاوری- مجری تلویزیون هم واکنش تندی به صحبت‌های وی داشت. دلاوری در برنامه «تهران۲۰» که از شبکه پنج سیما پخش می‌شود، روی آنتن زندۀ تلویزیون خطاب به موسوی گفت: «شما به چه حقی برای مردم تعیین تکلیف می‌کنید؟ مگر سرود ملیِ ما را با دبه زده‌اند؟ آن کسی باید برود که بین مردم تفرقه می‌اندازد».
و انعکاس واژه‌های اینچنینی درحالی در شرایط کنونی به بغرنج‌شدنِ موقعیت‌های متعدد کمک می‌کند که به باورِ جامعه‌دانان دراین مسیر، تغییر نگاه و دیپلماسیِ کاربرد کلمات باید توسط افراد صاحب کرسی در دُوَل متعدد با آموزش و فرهنگ‌سازیِ متوالی همراه باشد.
درحالی عدم جریحه‌دار کردنِ افکار عمومی در شرایط کنونی یکی از پایه‌های تحکیم اعتماد و سازگاری افراد با دولت است که به اعتبار اهالی فن در این زمینه، برای حل مشکلات متعدد در راستای فرهنگ و اقتصاد، شعارهای کلیشه‌ای و کلماتِ بی‌اعتبار، محلی از اعراب ندارد و منتج به شرایط رفاه و آرامش نسبی برای اکثریت افراد جامعه نخواهد شد.
اگرچه طی سال‌های گذشته تا کنون با کاربردِ این واژه از سوی رئیس جمهوری دولت سابق، نماینده فعلی و سایر افراد صاحب مسند، حساسیتِ این عبارت به قبح‌شکنیِ واژه درحال ختم‌شدن است که رفع موانعِ اقتصادی- فرهنگی، یکی از ملزومات جامعه مدنی است که در شفاف‌ترین حالتِ ممکن به تعادل وهم‌ترازی با یکایک اقشار اجتماع نیازمند است و باید منتظر بود و دید کاربرد این واژه از سوی فرد دیگر در کابینۀ حاضر به کار برده خواهد شد یا در دولت سیزدهم اثری از فعل «برود» باقی نخواهد بود!
elhamamerkashi@ymail.com
