ایمنیِ جمعی وَ مقاومتِ چهاردهدرصدی!
الهام آمرکاشی
آمار و ارقام واکسیناسیون در کشور با برانداز کلی در این مسیر، حکایت از این مهم دارد که تعداد واکسنهای موجود در کشور از مرز ۱۵۰میلیون دُز عبور کرده و رسیدن به ایمنیِ جمعی -از جمله خواستههای اکثریت افراد جامعه- در مرحلهای قرار دارد که احتمالاً تا چندماه آینده به مرحلۀ پایدار برسد اگر: شرایط و سیاستهای تحدیدی برای طیفِ چهارده درصدی در جامعه اعمال و لحاظ شود!
جداول موازی در مسیرِ واکسیناسیون کرونا در جامعه، درحالی روزانه و به طور متناوب انتشار پیدا میکند که به گواهِ آخرین آمار در این راستا، «روزیکشنبه- نهم آبانماه جاری، هفتادونهمین محموله واکسن کرونا وارد کشور شد تا آمار کل واکسنهای وارداتی از ۱۴۶میلیون دُز عبور کند؛ این عدد را بگذارید کنار بیش از ۷.۵میلیون دُز واکسن برکت و صدها دُز واکسن ایرانی دیگر که مجوز اضطراری تزریق آنها صادر شده است و جای تردید باقی نمیگذارد که هیچ کمبودی برای واکسینهشدن کامل نداریم و طبق اعلام پیام طبرسی- دبیرکمیته تخصصی تشخیص و درمان کرونا، برای رسیدن به ایمنی جمعی باید ۸۳درصد جمعیت کشور (۷۰میلیون از ۸۵میلیون نفر) واکسینه شوند؛ هدفی که برای رسیدن به آن، به ۱۴۰میلیون دُز واکسن نیاز داریم و طبق آمار گمرک، کمبودی در این زمینه وجود ندارد اما هنوز تعداد تزریقکنندگان دُز اول ۵۲.۸میلیون نفر و تعداد افراد واکسینهشده کامل ۳۵میلیون نفر است؛ یعنی نصف ۷۰میلیون هدفگذاریشده است». این یک رأسِ کرونایی درحالی یک بُعد قضیه است که نتایج نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) نشان میدهد: ۱۴.۲درصد از شهروندان بالای ۱۸سال کشور، اصلاً تمایلی به زدن واکسن ندارند و عدم تمایل به دریافت واکسن در میان گروههای مختلف، متفاوت است و مردان (۱۷.۲درصد) بیشتر از زنان (۱۱.۳درصد) گفتهاند که تمایلی به واکسن زدن ندارند.
«عدم تمایل به دریافت واکسن در گروه سنی زیر ۵۰سال (۱۷درصد) به طرز قابل توجهی بیش از گروه سنی بالای ۵۰سال (۷درصد) است. مجردها (۱۷.۸درصد) بیش از متأهلها (۱۳.۴) گفتهاند که رغبتی به دریافت واکسن ندارند. عدم تمایل به دریافت واکسن در میان افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی ۱۵.۷درصد و در بین افراد دارای تحصیلات دانشگاهی ۱۱.۳درصد است. عدم تمایل به دریافت واکسن کرونا در بین افرادی که ساکن مراکز استانها هستند، ۱۴.۷درصد، شهرهای کوچکتر ۱۵.۱درصد و روستاها ۱۲.۳درصد است و همچنین نتایج بهدست آمده نشان میدهد: اعتماد نداشتن به واکسنهای کرونا (۳۰.۱ درصد)؛ ترس از عواقب ناشی از تزریق واکسن (۲۹.۴ درصد)؛ مشکلات شخصی (۹.۴ درصد)؛ عدم احساس نیاز به واکسن (۶.۱ درصد)؛ مشکلات جسمی (۳.۶ درصد)؛ نداشتن وقت (۳.۶ درصد)؛ در دسترس نبودن واکسن مورد علاقه در کشور (۲.۲ درصد)؛ سایر دلایل مانند علتی ندارد، علاقه ندارم، دلایل شخصی و … (۱۰.۱ درصد)؛ ازجمله دلایل عدم تمایل به دریافت واکسن از سوی شهروندان را تشکیل میدهد». با توجه به رصد گذرا در بحبوحۀ کنونی، افرادِ واکسینه نشده میتوانند بهعنوانِ ریسک جدی برای گروههایی که حتی دُز دوم واکسن را دریافت کردهاند، محسوب شوند و برای اشخاصی که دارای بیماریِ زمینهای هستند یا در گروه سنی کودک یا در طیف سالخوردگان قرار دارند؛ به عنوان واژۀ جدیِ “خطر”، تلقی میشوند. این اقلیتِ چهارده درصدی که با عبارات و کلمات سادهای چون: “نمیدانم و اعتماد ندارم و مشکلات شخصی”، عرصۀ ایمنیِ جمعی را برای اکثریت جامعۀ حاضر تنگ کردهاند، درحالی از سیاستگذاریهای موجود در این اثنا؛ بیاطلاع و کماطلاع هستند که راهبردهای مشخص در این مسیر درحال جمعبندیِ نهایی است و به توصیۀ حسین قناعتی- رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران: «مردم سریعتر برای انجام واکسیناسیون مراجعه کنند چون زمانی که طرح هوشمند راهاندازی شود، تردد در شهرها و دریافت بسیاری از خدمات مهم برای افرادی که واکسن نزدهاند، غیر ممکن خواهد بود. وی معتقد است: البته بخشهای مختلفی تعریف شده از جمله بلیط هواپیما، قطار و همچنین وسایل عمومی که بر اساس ارائه کارت واکسن انجام میشود مثلاً ورود به مترو و بانکها هم مدنظر است و افراد سریعتر برای تزریق واکسن اقدام کنند چون بدون کارت و کد ایمنی که در موبایلهای هوشمند تعریف میشود و در موبایلهای معمولی هم یک کد ۱۰ رقمی پیشبینی شده است؛ ارائه خدمات امکانپذیر نیست و زندگی در جامعه برای افرادی که واکسن نزدند مشکل خواهد شد. به گفتۀ قناعتی: اگر بخواهیم در مقابله با کرونا موفق شویم، نیاز به همکاری دولت و مردم داریم و دولت باید قاطعانه برخورد کند که برای مبارزه با کرونا انجام واکسیناسیون، بیماریابی فعال و رعایت شیوهنامههای بهداشتی بسیار مهم است». و درحالی این روزها کمتر از چندماه تا دوسالگیِ کرونا باقیاست و اکثریت افراد جامعه از تکرار و پاندمی کرونا ضربات متعدد را دریافت کردهاند و البته به آتیۀ سلامت امیدوارند که نتایج نظرسنجی اخیر مرکز ایسپا درخصوص اجباریشدن تزریق واکسن کرونا نیز نشان میدهد: ۷۵.۱درصد پاسخگویان موافق اجباریشدن این موضوع هستند. مهمی که فارغ از واژگان اختیاری یا اجباری بودنِ این امر، پیکانِ سلامت و ایمنی جمعی را نشان میدهد که در این میان: ۷۶.۹درصد زنان و ۷۳.۳درصد مردان با اجباریشدن تزریق واکسن کرونا موافق هستند که به عبارت شفافتر: ۷۲.۴درصد افراد ۲۹-۱۸سال، ۷۲.۴درصد افراد ۴۹-۳۰سال، ۸۳درصد افراد بالای ۵۰سال موافق اجباری شدن تزریق واکسن کرونا هستند.
با توجه به شاخصهای سلامت و ایمنی در این راستا و اعمال محدودیتها و سیاستگذاریهای مشخص برای افرادی که از دریافتِ واکسن کرونا امتناع میکنند؛ باید منتظر بود و دید در روزهای آینده، سرانجامِ اقلیت چهارده درصدی در کدام مسیر قرار خواهد گرفت و شرایط جدیدالورود برای این گروه در جامعه میتواند گسترۀ چهارده درصدی را تا حجم قابل توجهی کاهش دهد یا خیر!
elhamamerkashi@ymail.com
